Θέμα 1: Δημιουργία κοινών αξιών στην τάξη
Η εξτρεμιστική συμπεριφορά είναι ευρέως κατανοητή ως η υιοθέτηση πεποιθήσεων «που στρέφονται με δριμύτητα εναντίον των κοινών αξιών και των ηθικών προτύπων σε μια συγκεκριμένη κοινωνία» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2017)
Στόχος αυτού του θέματος είναι να διερευνήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορούμε να συνεργαστούμε με παιδιά και νέους, προκειμένου να ανακαλύψουμε κοινές αξίες που μπορούν να υποστηριχθούν συλλογικά.
Βασικό μέρος της ανάπτυξης σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών μιας ομάδας είναι η διεκδίκηση και διατήρηση αξιών τις οποίες μοιράζονται όλοι. Η προσπάθεια αυτή συμβάλλει, επίσης, στη δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου συμμετοχής (κάτι που έχουμε εξετάσει σε προηγούμενα κεφάλαια).
Μια προσέγγιση για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η από κοινού δημιουργία ενός κώδικα συμπεριφοράς. Ένα παράδειγμα ενός τέτοιου κώδικα μπορεί να είναι η δημιουργία ενός κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ της ομάδας. Τα μέλη της ομάδας μπορούν να ανταλλάξουν ιδέες, να συμφωνήσουν σε αυτές και να τις διατυπώσουν ως αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για μελλοντική συμπεριφορά.
Παράδειγμα: http://www.theteachertoolkit.com/index.php/tool/classroom-contract
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο στόχος της δημιουργίας κοινών αξιών δεν θα επιτευχθεί ουσιαστικά, εάν η ομάδα απλώς αντιγράψει και αναπαράγει προϋπάρχουσες αξίες, οι οποίες μάλιστα ενδέχεται να εκφράζουν κυρίαρχα κοινωνικά και πολιτικά αφηγήματα.
Σύμφωνα με το πνεύμα κριτικής σκέψης, ο στόχος θα πρέπει να είναι η προώθηση του κριτικού αναστοχασμού, κάτι που επίσης λαμβάνει υπόψη στοιχεία όπως:
- Επίγνωση του πλαισίου και αναγνώριση των ευρύτερων κοινωνικών δυναμικών
- Νοοτροπία κριτικής σκέψης, κατά την οποία οι καθιερωμένες αξίες δεν παραμένουν αδιερεύνητες, αλλά αμφισβητούνται και εξετάζεται η εγκυρότητά τους
- Αναγνώριση των διαφορετικών απόψεων εντός της ομάδας (πολιτικές, πολιτιστικές, προσωπικές)
- Ευφάνταστες εναλλακτικές – η ανάπτυξη δηλαδή της ικανότητας, μέσω διαλόγου, για οραματισμό εναλλακτικών αντιλήψεων σχετικά με κοινές αξίες
- Δράσεις με βάση τον αναστοχασμό, που θα βοηθήσουν τους μαθητές να αναστοχαστούν σε μεταγενέστερο στάδιο σχετικά με τις αποφάσεις τους και να τις βελτιώσουν
- Προβληματισμός σχετικά με τις πιθανές συνέπειες αυτών των αξιών για όλα τα μέλη της ομάδας.
