Θέμα 2: Αναπτύσσοντας λογικά και πειστικά επιχειρήματα

Το να εκφράζει κάποιος τη θέση του μέσω προσεκτικά διατυπωμένων επιχειρημάτων έχει πολλά οφέλη. Κατά τη διαδικασία ανάπτυξης ενός επιχειρήματος, μπορούμε να αξιοποιήσουμε βασικά στοιχεία της διαδικασίας του κριτικού αναστοχασμού που είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ένα καλά διατυπωμένο επιχείρημα δεν είναι απαραίτητα εριστικό και δεν επιδιώκει να δημιουργήσει μια «κουλτούρα αντιπαράθεσης» (argument culture) στην επικοινωνία μεταξύ των μαθητών. Η κουλτούρα αντιπαράθεσης, που αναλύεται από την Deborah Tannen (1998), υποστηρίζει ότι η «αλήθεια» μπορεί να αποκαλυφθεί μέσω μιας συζήτησης που φέρνει δύο πλευρές τη μία απέναντι στην άλλη. Συνεπώς, αυτού του είδους η κουλτούρα τείνει να υπεραπλουστεύει τις πολυπλοκότητες και να τονίζει τις διαφορές, προκειμένου να αναδείξει μια «νικήτρια» πλευρά (Fook & Askeland).

Επομένως, όταν βοηθάμε τους μαθητές/νέους να μάθουν πώς να αναπτύσσουν και να διατυπώνουν τα δικά τους επιχειρήματα, πρέπει να έχουμε υπόψη μας αυτή την τάση που χρησιμοποιεί τα επιχειρήματα ως μέσο επιβολής μιας οπτικής πάνω σε άλλες.

Για παράδειγμα, μια διαφορετική προσέγγιση θα ήταν να εξετάσουμε πώς η διατύπωση επιχειρημάτων μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας διαδικασίας κριτικής σκέψης, μέσω:

  • εξέτασης και αμφισβήτησης των δικών μας πεποιθήσεων και υποθέσεων (σύνδεση με τον κριτικό αναστοχασμό)
  • αμφισβήτησης των επιχειρημάτων που μπορεί να συναντήσουμε, τα οποία μπορεί να είναι παράλογα ή ανεπαρκή για να περιγράψουν κοινωνικά πλαίσια (σύνδεση με την κριτική σκέψη)
  • συλλογικής επίτευξης κοινών σημείων κατανόησης και δημιουργίας νέας γνώσης για τους εαυτούς μας (σύνδεση με τον δημιουργικό διάλογο)

Εργαλεία και Πόροι:

Πιο κάτω θα βρείτε έναν πίνακα με ορισμένα βασικά εργαλεία και πόρους που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στις συνεδρίες για την κριτική σκέψη και τη διατύπωση επιχειρημάτων:

Πίνακας 2.2. Πόροι και εργαλεία για την ανάπτυξη επιχειρημάτων

Συντάκτης πηγής Τίτλος Σύνδεσμος
Πανεπιστήμιο του Leeds
Ακαδημαϊκή γραφή: Επικοινωνήστε τη γνώμη σας
Πανεπιστήμιο του Duke
Σκεφτείτε ξανά: Πώς να κατανοείτε επιχειρήματα
Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας, Galway
Αξιολογώντας επιχειρήματα και τεκμήρια
Πανεπιστήμιο του Sheffield
Κριτική ανάγνωση και γραφή: Διαδραστικό Ψηφιακό Εργαστήριο
Πανεπιστήμιο του Sussex
Λίστα ελέγχου κριτικής σκέψης
Πανεπιστήμιο του Sussex
Πώς να μην αναπτύσσετε επιχειρήματα
Πανεπιστήμιο του Sussex
Αξιολόγηση επιχειρημάτων
Πανεπιστήμιο του Sussex
Στρατηγικές ανάγνωσης