Τώρα που είστε καλά προετοιμασμένοι, μπορείτε να ξεκινήσετε την ηχογράφηση. Τι ακριβώς, όμως, πρέπει να προσέξετε όταν ξεκινάτε την ηχογράφηση;
Διασφαλίστε ένα κατάλληλο χώρο για την ηχογράφηση
Ένα κατάλληλο δωμάτιο μπορεί να ωφελήσει πολύ την ποιότητα της ηχογράφησης σας. Εάν δεν ηχογραφείτε σε ειδικό στούντιο, είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε ένα μικρό, ήσυχο δωμάτιο, όσο το δυνατόν πιο ηχομονωμένο, που να έχει μικρή αντήχηση ή ηχώ για «ξηρή» και καθαρή ακουστική. Αν η ακουστική δεν είναι ιδανική και έχετε περιορισμένο προϋπολογισμό, μπορείτε να βελτιώσετε την κατάσταση με κάποιες μικρές παρεμβάσεις. Για παράδειγμα, πολλοί συνιστούν να τοποθετήσετε ένα πάπλωμα πίσω από τα ηχεία ή υλικά και έπιπλα με απαλές επιφάνειες στο δωμάτιο, όπως κουρτίνες ή καναπέδες. Με ένα μικρό προϋπολογισμό μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να επενδύσετε σε ειδικά ηχοαπορροφητικές πλάκες. Εφόσον η συζήτηση πιθανό να επικεντρώνεται σε δύσκολα ζητήματα, θα είναι καλό να σκεφτείτε τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι καλεσμένοι να αισθάνονται άνετα να συζητήσουν για αυτά τα θέματα. Επίσης, φροντίστε να προμηθευτείτε με ένα καλά ρυθμισμένο μικρόφωνο για να είναι χαλαροί οι καλεσμένοι σας κατά τη συζήτηση, χωρίς να τους απασχολεί το μικρόφωνο και πώς ακούγονται σε υπερβολικό βαθμό.
Αποτρέψτε και αποφύγετε ενοχλητικούς θορύβους περιβάλλοντος
Δεν θέλετε να επιτρέψετε στον ανεπιθύμητο περιβαλλοντικό θόρυβο να καταστρέψει την ηχογράφησή σας, π.χ. στον εξωτερικό θόρυβο ή σε θόρυβο από ηλεκτρικές συσκευές. Μερικές φορές, μπορεί να υπάρξουν και πηγές θορύβου τις οποίες δεν είχατε σκεφτεί προηγουμένως, όπως ανεμιστήρες υπολογιστών ή ακουστικά με «διαρροή» ήχου. Για να ελέγξετε κατά πόσο υπάρχουν ενοχλητικοί ήχοι στο περιβάλλον ηχογράφησης, κάντε μια σύντομη δοκιμαστική ηχογράφηση, χωρίς να μιλάτε, για να ηχογραφήσετε τον «ήχο του δωματίου». Αυτή η μικρής διάρκειας ηχογράφηση μπορεί, επίσης, να φανεί χρήσιμη κατά την επεξεργασία του podcast σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ηχογραφημένο φυσικό «ήχο του δωματίου» για να αντικαταστήσετε μέρη της ηχογράφησης που θέλετε να κόψετε διατηρώντας, με τον τρόπο αυτό, τον φυσικό ήχο σε όλο το podcast.
Επιλέξτε τα κατάλληλα μικρόφωνα
Στο podcast χρησιμοποιούνται, συχνότερα, τα δυναμικά και τα πυκνωτικά μικρόφωνα. Και τα δύο έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Για ηχογράφηση σε ένα δωμάτιο με μερικό θόρυβο περιβάλλοντος ή αντήχηση, τότε είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε δυναμικά μικρόφωνα, επειδή είναι λιγότερο ευαίσθητα από τα αντίστοιχα πυκνωτικά. Για ηχογράφηση σε ένα ειδικά εξοπλισμένο στούντιο ήχου, τότε συνιστούμε να χρησιμοποιήσετε πυκνωτικά μικρόφωνα. Αυτά τα ευαίσθητα μικρόφωνα ηχογραφούν τη φωνή σας με μεγάλο βάθος και λεπτομέρεια, αλλά είναι και πιο ευαίσθητα στον θόρυβο περιβάλλοντος. Επιπλέον, τα πυκνωτικά μικρόφωνα είναι, συνήθως, πιο ακριβά και απαιτούν παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Όταν αποφασίζετε ποια μικρόφωνα θα χρησιμοποιήσετε, σκεφτείτε προσεκτικά και τον τρόπο σύνδεσής τους. Είναι εύκολο να συνδέσετε και να χρησιμοποιήσετε ένα μικρόφωνο με θύρα USB, αλλά είναι λιγότερο βολικά εάν θέλετε να κάνετε ηχογράφηση με πολλά μικρόφωνα. Σε τέτοια περίπτωση, καλύτερα να χρησιμοποιήσετε μικρόφωνα με σύνδεση XLR. Για να τα χρησιμοποιήσετε με τον υπολογιστή σας, χρειάζεστε μια διεπαφή ήχου (audio interface) ή έναν μίκτη ήχου (mixer) (με σύνδεση USB), δηλ. πρόσθετο εξοπλισμό.
Ελέγξτε εάν τα ηχητικά σήματα εγγράφονται κανονικά
Πριν ξεκινήσετε την ηχογράφηση, βεβαιωθείτε ότι τα ηχητικά σήματα μέσω του μικροφώνου εγγράφονται κανονικά. Δεν γίνεται εγγραφή ήχου; Ελέγξτε εάν το μικρόφωνο (ή η διεπαφή ήχου ή ο μίκτης, με την/τον οποία/-ο είναι συνδεδεμένο) έχει επιλεγεί ως συσκευή εισόδου στην εφαρμογή για την ηχογράφηση. Στις εφαρμογές DAW, ελέγξτε τόσο τις γενικές ρυθμίσεις όσο και τις ειδικές ρυθμίσεις για κάθε κομμάτι ήχου. Βεβαιωθείτε, επίσης, ότι έχετε συνδέσει τα πάντα σωστά και ότι εγκαταστήσατε τα καλώδια όπως πρέπει.
Προσδιορίστε πόσο δυνατό έρχεται το σήμα
Προσδιορίστε πόσο δυνατό θέλετε να έρχεται το σήμα σας κατά την ηχογράφηση. Όταν ηχογραφείτε πολύ δυνατά, ο ήχος παραμορφώνεται. Εάν χρησιμοποιείτε ακουστικά για την ηχογράφηση, συνήθως, μπορείτε να το ακούσετε αυτό άμεσα. Τα περισσότερα προγράμματα εγγραφής διαθέτουν μετρητές στάθμης ήχου, που δείχνουν πόσο δυνατό έρχεται το σήμα σας, συχνά με τα χρώματα πράσινο, κίτρινο και κόκκινο. Εάν ο μετρητής σας δείχνει κόκκινο, τότε το σήμα έρχεται πολύ δυνατό. Η γρήγορη και εύκολη λύση είναι να χαμηλώσετε το επίπεδο ηχογράφησης (ονομάζεται επίσης «κέρδος», “gain”) του μικροφώνου σας (βεβαιωθείτε ότι παραμένετε εντός της πράσινης περιοχής). Παράλληλα, προσέξτε να μην ηχογραφείτε με πολύ απαλή και χαμηλή φωνή. Παρόλο που μπορείτε να αυξήσετε την ένταση κατά την επεξεργασία, αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα και τη δημιουργία ανεπιθύμητου θορύβου μαζί. Μπορείτε, δηλαδή, να κάνετε προσαρμογές και διορθώσεις κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας, αλλά καλύτερα να το αποφύγετε.
Εξασκηθείτε στην τεχνική του μικροφώνου σας
Για μια καλή ηχογράφηση είναι πολύ σημαντική η καλή τεχνική μικροφώνου. Βεβαιωθείτε ότι μιλάτε προς το μικρόφωνο και ότι η γωνία του μικροφώνου είναι κατάλληλη. Είναι, επίσης, σημαντικό το μικρόφωνο να βρίσκεται στη σωστή απόσταση από το στόμα σας. Εάν κρατάτε το μικρόφωνο πολύ μακριά, ο ήχος όχι μόνο θα γίνει υπόκωφος και πιο αδύναμος, αλλά οι περιβαλλοντικοί θόρυβοι και άλλοι ήχοι στον χώρο θα ακούγονται περισσότερο. Εάν κρατάτε το μικρόφωνο πολύ κοντά, ο ήχος θα παραμορφωθεί και θα ακούγεται ο ήχος της αναπνοής σας ή άλλοι ήχοι από το στόμα σας. Αυτούς τους ήχους μπορείτε, βέβαια, να τους μειώσετε χρησιμοποιώντας ένα αντιανέμιο (pop filter) για το μικρόφωνό σας. Εξασκηθείτε με το μικρόφωνό σας για να βρείτε τη σωστή απόσταση και την κατάλληλη γωνία. Χρησιμοποιήστε ακουστικά, αν είναι δυνατόν, και τότε θα συνηθίσετε γρήγορα τον τρόπο που ακούγεται η φωνή σας όταν ηχογραφείτε.
Εξοικειωθείτε με την εφαρμογή DAW
Οι περισσότερες εφαρμογές DAW σάς δίνουν τη δυνατότητα να μάθετε τις βασικές λειτουργίες ηχογράφησης αρκετά γρήγορα. Ωστόσο, συνιστούμε να εξοικειωθείτε με αυτές και να πειραματιστείτε πριν ξεκινήσετε την ηχογράφηση. Στο διαδίκτυο θα βρείτε πολλές πληροφορίες και συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε στο έπακρο την εφαρμογή και τον εξοπλισμό σας. Είναι χρήσιμο να μάθετε πώς να εργάζεστε με πολλά κομμάτια ήχου στην εφαρμογή σας. Μπορείτε να την αξιοποιήσετε για να ηχογραφείτε πολλούς ομιλητές ταυτόχρονα. Με τον εμπλουτισμό των γνώσεων σας για τις εφαρμογές αυτές, θα αυξήσετε και τις δυνατότητές σας για καλύτερη επεξεργασία των podcast.
Εναλλακτικές Προσεγγίσεις
Μπορείτε να ηχογραφήσετε το podcast σας και με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, κάποιοι δημιουργοί podcast χρησιμοποιούν εφαρμογές για διαδικτυακά συνέδρια με δυνατότητες εγγραφής, όπως το Microsoft Teams, το Zoom, το Google Hangout, το WebEx ή το GotoMeeting. Απλώς βεβαιωθείτε ότι οι καλεσμένοι σας διαθέτουν ένα καλό μικρόφωνο για ικανοποιητική ποιότητα ήχου και ότι αυτό λειτουργεί σωστά.
Δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπουμε παραγωγούς podcast να βιντεογραφούν τα podcast τους. Συχνά, η βιντεογράφηση γίνεται μέσω κάμερας του υπολογιστή και με μια εφαρμογή που έχει τη δυνατότητα βιντεοσκόπησης της οθόνης (όπως, για παράδειγμα, οι εφαρμογές που αναφέρονται παραπάνω). Επίσης, κάποιοι δημιουργοί podcast χρησιμοποιούν πιο επαγγελματικό εξοπλισμό και σε μεγαλύτερη κλίμακα, σε σημείο που τα podcast τους μοιάζουν πολύ με τηλεοπτική παραγωγή. Φυσικά, αυτό απαιτεί πρόσθετους πόρους και περισσότερο χρόνο για παραγωγή και επεξεργασία. Δεδομένου ότι δεν θα ηχογραφείτε απλά, θα πρέπει να λαμβάνετε υπόψη και άλλες πτυχές, όπως καλό φωτισμό, τη θέση της κάμερας, το περιβάλλον, την εμφάνιση του χώρου, καθώς και την εμφάνιση και το ντύσιμο τόσο του/της παρουσιαστή/-τριας όσο και των καλεσμένων.
Φωτογραφία: Stijn Sieckelinck 2021
Συνήθως τα podcast (και τα vodcast, δηλ. τα podcast με βίντεο) πρώτα ηχογραφούνται (ή βιντεογραφούνται) και αργότερα διανέμονται. Ωστόσο, κάποιοι παραγωγοί επιλέγουν να ηχογραφούν ζωντανά το podcast τους. Αυτό το κάνει περισσότερο σαν ραδιοφωνική εκπομπή και παρέχει περισσότερες δυνατότητες για ενεργό συμμετοχή του κοινού ή/και για ζωντανή μετάδοση εκδηλώσεων. Ακολουθώντας αυτή την προσέγγιση, θα μπορείτε να αντιδράτε ή να ανταποκρίνεστε γρήγορα σε ορισμένα γεγονότα με ένα podcast. Κάτι τέτοιο, όμως, απαιτεί να έχετε αυτοπεποίθηση και τις κατάλληλες ατομικές δεξιότητες, αφού δεν θα έχετε το περιθώριο να επεξεργαστείτε τυχόν λάθη εκ των υστέρων. Επίσης, θα πρέπει να ξέρετε ότι, σε περίπτωση που συζητάτε ένα αμφιλεγόμενο ή ευαίσθητο θέμα, μπορεί να γίνετε δέκτες άσχημων αντιδράσεων από το κοινό και αυτό, με τη σειρά του, να επηρεάσει την ίδια τη δυναμική του ανοιχτού διαλόγου που προσπαθείτε να ξεκινήσετε.
Παράδειγμα
Παρακολουθήστε αυτό το σύντομο βίντεο από το podcast «Ανθεκτικότητα». Σε αυτή την περίπτωση, οι δημιουργοί θεώρησαν ότι θα βοηθούσε μια πιο επαγγελματική παραγωγή, εν μέρει, για να αναγνωριστεί η μεγάλη δέσμευση των επαγγελματιών στον τομέα της νεολαίας που εργάζονται για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στους νέους. Για τη βιντεογράφηση του podcast χρησιμοποιήθηκε εξοπλισμός υψηλής ποιότητας και το podcast καταγράφηκε σε φιλμ. Επιπλέον, επιλέχθηκε μια επαγγελματική τοποθεσία με τον κατάλληλο χώρο και περιβάλλον.
Άσκηση