Een belangrijke eerste stap bij het ontwikkelen van je podcast is het bedenken van een concept. Hoe doe je dat? Hieronder volgen een aantal relevante vragen om over na te denken.
Wat is je format?
Het format heeft betrekking op de vorm en stijl van je podcast. Je hebt verschillende opties. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor een format waarin je tijdens de afleveringen als solospreker optreedt of waarin je een vraaggesprek voert met een of meerdere gasten. Je zou ook meer verhalend te werk kunnen gaan. Natuurlijk is het ook mogelijk om te kiezen voor een mengvorm. Belangrijk is dat het format aansluit op je doelen en hetgeen je bespreekbaar wilt maken. Ook moet het format aansprekend zijn voor je publiek en betrokkenheid oproepen. Wanneer je een betekenisvolle dialoog wil starten over een lastig thema kan het van meerwaarde zijn om gasten uit te nodigen. Dat kunnen bijvoorbeeld gasten zijn die zeggingskracht hebben of empathie oproepen bij de doelgroep, een bepaalde deskundigheid met zich meebrengen, nieuwe perspectieven kunnen aanrijken en/of normaal gesproken weinig aan het woord komen over de thematiek. Gasten trekken mogelijk ook bepaalde luisteraars aan, wat je kan helpen een specifiek of juist breder publiek te bereiken.
Wie doet de presentatie?
Je kan je podcast alleen presenteren, maar je kan ook de hulp inschakelen van een co-host. Wanneer je je nog niet helemaal comfortabel voelt achter de microfoon is het misschien fijn als je er niet helemaal alleen voor staat. Ook kan het de podcast dynamischer en interessanter maken wanneer je een co-host hebt die eigen perspectieven en vragen inbrengt. Tot slot, kan het de nodige werklast schelen als je de taken van het maken van een podcast met een co-host kan verdelen. Kies wel altijd voor een co-host met wie je goed kan opschieten en maak goede afspraken over hoe je samenwerkt.
Wat wordt de ‘tone of voice’?
Verder is het nuttig om na te denken over de de wijze ‘tone of voice’ van je podcast: de manier waarop je communiceert en informatie overbrengt. Wat voor soort stijl en taal passen bij je doelgroep en het gespreksonderwerp? Luchtig of serieus, informeel of formeel, laagdrempelig of gespecialiseerd, jong of volwassen, spontaan of voorbereid? In ieder geval wil je dat er klare taal wordt gesproken voor de doelgroep. Zorg er dus voor dat de taal begrijpelijk en toegankelijk is.
Waar neem je op?
Bij het bedenken van het concept is het zinvol om alvast na te denken over de locatie waar je wilt gaan opnemen. Je kan thuis of in een studio opnemen, maar je kan er ook voor kiezen dit op locatie te doen. Bijvoorbeeld in een buurthuis, school of op een werkplek. Het kan een locatie zijn waar het gespreksonderwerp zich afspeelt, een plek die het verhaal van je gasten ondersteunt en/of een plek die de luisteraars aanspreekt. Voor een vraaggesprek kan het helpen als de locatie bij gasten vertrouwd voelt en een gevoel van erkenning oproept. Houd bij de keuze voor een locatie wel altijd rekening met de omgevingsgeluiden. Dat kan zowel sfeerversterkend als storend werken.
Hoe betrek je de luisteraar?
Je wilt met je podcast een zinvolle dialoog starten, maar hoe maak je de luisteraar onderdeel van het gesprek? Er zijn verscheidene opties. Geef luisteraars bijvoorbeeld de mogelijkheid om vragen in te sturen die je in de podcast behandelt. Je kan zelf ook vragen stellen aan je publiek. Nodig ze uit om hun ervaringen, meningen en/of adviezen over de gespreksonderwerpen te delen, bijvoorbeeld via sociale media. Bedenk wel dat een podcast rondom een gevoelige onderwerp zoals radicalisering of extremisme heftige reacties en stevige discussies op kan roepen. Soms kunnen die reacties ook haatdragend of beledigend zijn naar jou of anderen. Denk vooraf al na hoe je hierop kan reageren. We komen hier later in deze module nog op terug.
Oefening
Stel je voor: je besluit voor jouw podcast een interview format te gebruiken. Welke gasten zou jij uitnodigen en waarom?
Denk daarbij aan het gespreksonderwerp, je doelen, en hetgeen je bij je doelpubliek wil bereiken.
[Answer Box]
Denk ook eens aan gasten die bijna niet gehoord worden over het onderwerp, maar mogelijk wel hele waardevolle of nieuwe perspectieven kunnen aanrijken. Wie zou je uitnodigen en waarom?
Voorbeeld
Voor de podcast ‘Veerkracht’ werd het interview format het meest geschikt geacht. De makers beoogden namelijk vooral jeugdprofessionals zelf aan het woord te laten over hoe je jongeren veerkrachtig kan maken tegen polariserende, radicale en andere negatieve invloeden. Zowel om de thematiek bespreekbaar te maken, als om te laten zien hoe je daar preventief en pedagogisch mee om kan gaan. Zo vertellen betrokkenen bij het initiatief Free2Move in Zwolle in aflevering 3 over hun ervaringen.