Onderwerp 3: Monteren en mixen
Nadat je de eerste opname hebt gemaakt en veilig hebt opgeslagen (maak ook een back up!) kan je de podcast gaan monteren en mixen. Deze stappen hoef je niet noodzakelijk te nemen, maar het kan je podcast wel professioneler laten klinken. Met DAW-applicaties kan je bewerkingen uitvoeren zoals het knippen, plakken, of verplaatsen van audiofragmenten en het toevoegen van muziek of geluidseffecten en het aanpassen van volumes en de balans. Vaak kan je het ook gebruiken om bepaalde onvolkomenheden in je opname te herstellen. Zeker in het begin kan het bewerken en mixen van een podcast uitdagend zijn, maar oefening baart kunst. Hieronder volgen enkele aanwijzingen die je op weg kunnen helpen bij het bewerken en mixen van je podcast.
Beginnen met monteren
Wanneer je van start gaat met monteren doe je er goed aan eerst je opname nog een keer in zijn geheel af te luisteren. Het geeft je een totaalbeeld van de kwaliteit en flow van je opname en het biedt je de gelegenheid om (tijd)notities te maken van momenten of aspecten die je wilt aanpassen. Vervolgens kan je beginnen met het knippen en arrangeren van de opname. Zitten er in je opname lange stiltes, dan is het misschien nuttig deze er uit te knippen en/of te vervangen met een opname van de roomtone. Ook zou je haperingen, storende geluiden, of terugkerende stopwoordjes uit de opname kunnen halen. Bedenk voordat je dit doet altijd of het ten goede komt (en niet afdoet) aan de luisterervaring en de inhoud. Stiltes of haperingen kunnen ook veelzeggend zijn en uitdrukking geven aan onuitgesproken gevoelens of emoties. Storende geluiden kan je misschien minder opvallend maken door andersoortige bewerkingen. Uiteindelijk wil je dat het een goed lopend en natuurlijk klinkend geheel wordt. Zorg er daarom in ieder geval voor dat je zinnen niet plots afkapt en de verschillende audiofragmenten soepel in elkaar laat overlopen. Dit laatste kan je bijvoorbeeld doen door gebruik te maken van (cross)fades.
Een aandachtspunt bij knippen in interviews
Teveel en onzorgvuldig knip- en plakwerk kan niet alleen de flow van een interview verstoren, het kan ook een verkeerd, onvolledig en/of ongewenst beeld geven van wat er is gezegd en hoe dat is gebeurd. Dat kan voor gasten en andere geïnterviewden erg vervelend zijn, zeker wanneer het om gevoelige onderwerpen gaat. Soms kan het echter ook wenselijk zijn om controversiële, onhandige of onbedoelde uitspraken eruit te knippen. Om onvrede te voorkomen kan het slim zijn jouw edit nog even voor te leggen aan degene(n) waarmee je het interview hebt afgenomen.
Muziek en geluidseffecten toevoegen
Eerder spraken we al over het toevoegen van een jingle. Afhankelijk van het soort podcast kan het van meerwaarde zijn om ook andere muziek (bijv. achtergrond- of overgangsmuziek) en/of geluidseffecten toe te voegen, bijvoorbeeld om de aandacht te trekken, een sfeer te creëren of verschillende onderdelen van je podcast met elkaar te verbinden. Ook hier geldt, is het materiaal niet van jezelf, controleer dan altijd of en hoe je het mag gebruiken.
Credit:Stijn Sieckelinck 2021
Opbouw en arrangement nalopen
Voordat je gaat mixen is het goed de opbouw en het arrangement van je project nog eens na te lopen. Staan alle fragmenten in de juiste volgorde? Heb je de verschillende sprekers en onderdelen ondergebracht op verschillende sporen? Dit laatste is handig omdat het je in staat stelt per spreker en/of onderdeel aanpassingen door te voeren. Ook kan het helpen het overzicht te bewaren. Met veel DAW-applicaties kan je ook verschillende kleuren toekennen aan audiosporen. Dit kan het nog makkelijker maken om onderscheid te maken.
Werken aan je mix
Tijdens het mixen breng je alle onderdelen van je podcastopname samen en maak je er een gebalanceerd, consistent en goed klinkend geheel van. Het mixproces start vaak met het afstemmen van de volumes van audiofragmenten en -sporen. Vervolgens wordt de aandacht vaak gevestigd op het oplossen van onvolkomenheden en het verbeteren van de luisterervaring. Er zijn verschillende soorten gereedschappen die je hiervoor kunt inzetten, zoals niveauregelaars, equalizers, filters, compressors en effecten. In nagenoeg alle DAW-applicaties vindt je (wat) gereedschappen, ook in gratis DAW-applicaties. Vaak laten DAW-applicaties het ook toe om extra gereedschappen (VST-plugins) aan je DAW-toevoegen. Online kan je veel informatie vinden over de verschillende soorten gereedschappen die er zijn en hoe je ze kan gebruiken, waaronder in deze gids van NPR.
Afluisteren op verschillende apparaten en speakers
Wanneer je het mixproces hebt afgerond kan je deze exporteren naar één audiofile. Hopelijk heb je dan een eindmix die op jouw koptelefoon en/of speakers goed klinkt. Dat betekent echter niet noodzakelijk dat het ook goed klinkt in andere situaties. Het is daarom slim om de mix van jouw podcast op verschillende soorten afspeelsystemen en speakers te testen. Luister bijvoorbeeld via stereo-, computer- en laptopspeakers, oordopjes en koptelefoons, en/of via de autoradio. Eventueel kan je de mix nog verder verfijnen om deze te optimaliseren voor verschillende situaties. Dit kan worden gezien als onderdeel van een masteringsproces. Dit is de laatste stap in het post-productie proces en is erop gericht jouw uiteindelijke mix te perfectioneren en klaar te maken voor uitgave.
Feedback vragen
Tot slot kan het voor de ontwikkeling van je podcast waardevol zijn om tijdens het bewerken en mixen regelmatig om feedback te vragen. Vraag bijvoorbeeld aan gasten of mensen uit de doelgroep wat ze van de montage en inhoud vinden: Spreekt het hun aan? Worden ze er door geboeid? Zijn ze er tevreden mee? Wat brengt het bij hun teweeg? Ze kunnen wellicht ook wijzen op zaken die ongewenste vormen van controverse kunnen oproepen. Vraag daarnaast vooral ook anderen naar hun mening over jouw mix. Hoe klinkt het hun in de oren en horen zij nog onvolkomenheden?
Oefening
Bedenk wie jij om feedback zou willen vragen. Weet je al welke vragen je wilt voorleggen?
[Answer box]